Rao bán tên miền và trách nhiệm pháp lý
Tên miền gây nhầm lẫn có vi phạm quy định về sở hữu công nghiệp
hay không, đang là câu hỏi được dư luận đặt ra trước thực trạng có
những tên miền giả giống với tên doanh nghiệp đang được rao bán tràn lên
trên mạng hay thậm chí ngay tại đường phố. Câu trả lời là có, song
không dễ xử lý những vi phạm này.
Từ khó quản lý
Nguồn: blogpost.com
|
Dư luận chắc chắn sẽ không khỏi ngạc nhiên khi tên miền giả như
quoccuonggialai.com, nganhangxaydung.com… gần giống tên doanh nghiệp
được rao bán tràn lan ngoài đường phố với số tiền khoảng 10 tỷ đồng. Câu
hỏi đặt ra là vì sao không quản lý được việc đăng ký tên miền, nguyên
nhân có xuất phát từ việc tên miền không phải là đối tượng được bảo hộ
của quyền sở hữu trí tuệ? Thực tế, dù không được xếp vào đối tượng được
bảo hộ nhưng Luật Sở hữu trí tuệ 2005 vẫn có quy định nghiêm cấm hành vi
đăng ký, chiếm giữ hoặc sử dụng tên miền trùng, dễ nhầm lẫn với nhãn
hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý gây thiệt hại đến uy tín, danh
tiếng của cá nhân, tổ chức khác. Điều đó cho thấy, dù không là đối tượng
được bảo hộ nhưng tên miền vẫn được pháp luật về sở hữu trí tuệ bảo vệ.
Có lẽ nguyên nhân dẫn tới việc khó quản lý tên miền cũng xuất phát từ
mua bán, chuyển nhượng tên miền. Nếu như trên thế giới có rất nhiều sàn
giao dịch tên miền thì ở Việt Nam đến nay vẫn chưa có một thị trường tên
miền đúng nghĩa. Trong khi đó, nhiều giao dịch mua bán, chuyển nhượng
tên miền vẫn ngầm diễn ra nhưng do chưa có sự minh bạch về giá cả nên
không ít tên miền được thổi giá cao quá mức làm biến dạng thị trường.
Hơn nữa, theo nguyên tắc chung trên thế giới, tên miền được đăng ký nếu
thoả mãn hai điều kiện là duy nhất và nộp đơn đăng ký trước thì được
cấp trước áp dụng cho cả tền miền quốc gia và tên miền quốc tế. Theo quy
định của pháp luật, việc quản lý tên miền quốc gia sẽ do Trung tâm
Internet Việt Nam VNNIC chịu trách nhiệm còn đối với tên miền quốc tế,
theo Thông tư số 09/2008/TT-BTTT thì tổ chức, cá nhân hoạt động hợp pháp
tại Việt Nam sử dụng các tên miền quốc tế để thiết lập trang thông tin
điện tử phải thông báo cho Bộ Thông tin và Truyền thông. Bên cạnh đó,
nhà đăng ký tên miền quốc tế còn phải cập nhật danh sách tên miền mà
mình quản lý với Trung tâm Internet Việt Nam VNNIC.
Thế nhưng, những biện pháp này chỉ giúp nhà quản lý có thêm thông tin
chứ chưa thực sự hữu hiệu để ngăn chặn vi phạm về thông tin trên
internet có liên quan đến tên miền quốc tế. Bởi nếu các chủ thể đăng ký
tên miền quốc tế trực tiếp với nước ngoài hoặc đăng ký ở nước ngoài và
không thông báo thì cũng không dễ dàng quản lý được. Hơn nữa, cơ quan
đăng ký tên miền không có trách nhiệm thẩm định việc đăng ký tên của chủ
thể này có gây nhầm lẫn với thương hiệu của chủ thể khác hay không.
Những tranh chấp và xung đột tên miền thời gian qua ngày càng gia tăng
cũng một phần do có cá nhân, tổ chức lợi dụng nguyên tắc cấp phát tên
miền và sự chủ quan, lơ là của chủ thể đích thực mà dùng chính nhãn
hiệu, tên thương mại của cá nhân, tổ chức uy tín để xin cấp tên miền
trước.
Nhiều chuyên gia cho rằng, điều này rất vô lý khi một cá nhân chẳng tốn
công suy nghĩ hay sáng tạo, chỉ cần chọn và đăng ký những tên miền nổi
tiếng, có giá trị thì sẽ được độc chiếm tên miền đó làm của riêng mình.
Đáng nói là không ít tên miền được chào bán cho các chủ thể thực sự nhằm
mục đích trục lợi kiếm lời, hoặc trực tiếp sử dụng tên miền gây cho
công chúng lầm tưởng rằng chủ thể này với chủ sở hữu thực có mối liên hệ
kinh doanh với nhau.
Tới giải quyết tranh chấp
Không chỉ khó quản lý mà việc xử lý hay giải quyết tranh chấp tên miền
cũng không dễ dàng. Mặc dù Nghị định 99/2013 đã có quy định hành vi đăng
ký, chiếm giữ hoặc sử dụng tên miền trùng hay tương tự nhầm lẫn với tên
thương mại của người khác sẽ bị phạt từ 5 triệu đến 20 triệu đồng nhưng
do thiếu quy định về cơ chế phối hợp giữa cơ quan quản lý tên miền quốc
gia “.vn” và cơ quan có thẩm quyền xử lý hành chính nên việc xử phạt
còn gặp nhiều khó khăn. Xử phạt như thế nào đối với hành vi sử dụng tên
miền quốc tế gây nhầm lẫn vẫn là câu hỏi còn bỏ ngỏ.
Theo Nghị định 72/2013, đối với tranh chấp tên miền quốc gia có thể sử
dụng một trong các phương thức giải quyết như hòa giải thương lượng,
giải quyết bằng con đường trọng tài hoặc khởi kiện ra tòa. Có ý kiến cho
rằng, bên cạnh quy định theo thông lệ quốc tế, văn bản này còn thêm
điều kiện về nội dung tranh chấp chứ không phải là yêu cầu về thủ tục
thụ lý giải quyết. Điều này dễ dẫn tới việc cá nhân, tổ chức đi kiện có
thể phải ôm đơn đứng mãi ở cổng tòa mà không được giải quyết. Còn đối
với tên miền quốc tế, theo Phó GĐ Trung tâm Internet Việt Nam VNNIC Trần
Minh Tân, những tên miền này thuộc sự quản lý chung của tổ chức quản lý
tên miền quốc tế (ICANN) thế nên VNNIC không thể tác động trong những
vụ tranh chấp.
Theo đó, các doanh nghiệp hiện chỉ có thể thực hiện theo hai cách để
lấy lại tên miền trùng với tên kinh doanh của mình là theo hướng hòa
giải hoặc thông qua trọng tài quốc tế, dựa vào quy định của Tổ chức sở
hữu trí tuệ thế giới WIPO. Song, nguyên đơn phải chứng minh được quyền,
lợi ích hợp pháp liên quan tới nhãn hiệu, đồng nghĩa với việc nhãn hiệu
phải đăng ký trước, có bằng chứng về việc cá nhân, tổ chức khác chiếm
hữu tên miền trùng lặp gây nhầm lẫn tới thương hiệu của mình là hành vi
cạnh tranh không lành mạnh và ảnh hưởng không tốt đến thương hiệu. Trước
những điều kiện đặt ra, không ít doanh nghiệp, tổ chức muốn lấy lại tên
miền mà ngại phiền hà về thủ tục pháp lý và mất thời gian nên đã thỏa
thuận với người đăng ký để mua lại với giá chênh lệch. Điển hình là Bkav
do không kiểm soát được tên miền quốc tế của mình đã bị một cá nhân ở
Mỹ đăng ký từ năm 1997. Đến 2012, công ty Bkav đã phải chi 2,3 tỷ đồng
để mua lại tên miền Bkav.com.
Chính vì vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, để quản lý được tên miền tốt
nhất, bên cạnh việc lấp kín những lỗ hổng pháp lý thì các tổ chức, doanh
nghiệp phải tự bảo vệ lấy tài sản tên miền của mình. Đừng để mất bò mới lo làm chuồng,
khi ấy đã quá muộn. Điều quan trọng là cần có lộ trình xây dựng khung
hành lang pháp lý chuẩn, truyền thông về vai trò quan trọng của tên miền
để các tổ chức, cá nhân thấy được giá trị pháp lý của nó.
Theo Daibieunhandan
0 nhận xét: